Հայկական տարազներ

Հայկական
տարազ
Վանի տարազ
Վասպուրականի տարազ, հայկական
ազգային տարազի բաղկացուցիչ մասերից է,
որն աշխարհագրական առումով ընդգրկում է
Շատախը, Վանա լճի շրջակայքը,
Մանազկերտը, Սասունը։ Այս
տարազախմբում իշխող գույնը կարմիրն է։
Վասպուրականի տարազը հայկական բոլոր
նահանգների տարազային համալիրներիի
մեջ թերևս ձեռարվեստով ամենահարուստ
տեսակներից մեկն է։
2
Արևմտահայ տղամարդու տարա
զը
տարբերվում է արևելահայ
տղամարդու տարազից։
վերջինիս վրա առավել
ազդեցություն է թողել
կովկասյան տարազային ոճը։
Վասպուրականի տղամարդու
տարազը կազմված էր
ասեղնագործ տարրերով
տաբատից, կարճ անթև
զգեստից, վերնաշապիկից,
կարճ վերնազգեստից։
3
Բարձր Հայքի տարազ
Բարձր Հայքի տարազ,
հայկական ազգային հագուստի տարատեսակ, որը
տարածված է եղել ինչպես Բարձր Հայքի
նահանգներում, այնպես էլ Կարսում, Արդվինում,
Ախալցխայում, Ախալքալաքում, Ալեքսանդրապոլում
և այլուր։ Այս տարազն աչքի է ընկնում իր ազգային
ինքնատիպությամբ, շքեղությամբ, կտորի տեսակի,
գույների համադրության յուրօրինակությամբ։
Այստեղ ամենօրյա և տոնական կամ հարսանեկան
տարազը ուներ միատեսակ ձևվածք. դրանց
տարբերությունը կտորի տեսակի և շքեղ կամ
սովորական զարդարանքի մեջ էր։
4
Բարձր Հայքում
տղամարդկանց տարազը
19-րդ դարի սկզբին
ընդհանրություն ուներ
կանանց տարազի հետ։
Զգեստի այդ ընդհանրությունը
արտահայտվում էր հատկասես
վերնազգեստի մեջ։ Կարինի
հայ տղամարդկանց
վերնազգեստը կարվում էր
նույն նյութից, նույն ձևվածքն
ուներ և նույն անունն էր կրում,
ինչպիսին կանանց
վերնազգեստ֊ջուպպան էր։
Տարածված էր տղամարդկանց
զգեստի երկու տեսակ
5
Արցախի տարազ
Սյունիք-Արցախյան ազգային
տարազ,
հայկական ազգային տարազի
բաղկացուցիչ մասերից մեկը,
որը պահպանվեց մինչև
20-րդ դարի վերջ և ուներ
տարածման լայն շրջան՝
ընդգրկելով Սյունյաց և Արցախի
լեռնային գոտիները[1]։
6
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ տարազը ավելի շուտ է
կորցրել ազգային նկարագիրը:
Բաղկացած էր երկու հիմնական
բաղադրիչներից՝ ուսային (մապիկ,
բաճկոն, մուշտակ) և գոտիական
(տաբատ, շալվար): Շապիկի օձիքը
զարդարում էին ասեղնագործ
նախշերով: Հագուստը հիմնականու
կարում էին բամբակյա գործվածքից, իսկ
արևմտահայերը օգտագործում էին այծի
բուրդը: Ավանդական հագուստ էր
համարվում չերքեզին, որը կրում էին
շապիկի և բաճկոնի վրայից: Առանց
չերքեզիի երևայլը հասարակական
վայրում նույնիսկ շոգ եղենակին՝
համարվում էր անընդունելի:
Ամենատարածված գլխանոցները
համարվում էին տարբեր ձևերի
գլխարկները, որոնք սովորաբար
պատրաստվում էին գառան մորթուց:
7
Գողթն գավառի
տարազ
Գողթն գավառի տարազ, կամ Նախիջևանի
տարազ, տարածված է եղել Մեծ Հայքի
Վասպուրականի Գողթն գավառում,
Նախիջևանում։Այստեղ տարազի համար
օգտագործվել Է մեծամասամբ տեղական
բազմազան հումքը և տեղում արտադրվող
բազմաձև զարդերը։ Հայտնր է, որ Ագուլիսում,
Նախիջևանում, Որդուարում, Ցղնայում,
Շոռոթում, Ջուղայում, Աստապատում և այլ
բնակավայրերում 15-19-րդ դարերում գործում Էին
բազմաթիվ գործատներ ու արհեստանոցներ, ուր
արտադրվում էին բարձրորակ մետաքսյա ու
բրդյա գործվածքներ, արծաթյա ու ոսկյա զարդեր,
դաջածո և ասեղնագործ կտորեղեն և այլ նյութեր։
8
Գողթնի տղամարդկանց
տարազի մաս են կազմել
սպիտակեղենը, շապիկը,
անդրավարտիքը, գոտին,
արխալուղը, չուխան,
վերարկուն, գլխարկը,
գուլպան, տրեխը։Գողթն
գավառի տղամարդկան
տարազըհամեմատաբար
մյուս գավառների ավելի վաղ
իր տեղը զիջեց
եվրոպականին։

Հայկական տարազներ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Հայկական տարազներ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Հայկական

You might also like